"Đột nhập" Dinh Thầy Thím - nơi linh thiêng của người Bình Thuận

• Top 5 đặc sản Lagi chưa ăn đã thèm
• Đến Mũi Kê Gà khám phá ngọn hải đăng cổ nhất Việt Nam
• Review Coco Beach Camp Lagi - Biểu tượng mới của du lịch Bình Thuận

ĐỊA CHỈ DINH THẦY THÍM

Dinh Thầy Thím là địa chỉ du lịch tâm linh nổi tiếng của vùng đất Bình Thuận hằng năm thu hút rất nhiều du khách đến tham quan và chiêm bái. Dinh có địa chỉ tại xã Tân Tiến, Thị xã Lagi thuộc tỉnh Bình Thuận cách trung tâm Lagi khoảng 13km về phía Nam, thành phố du lịch Phan Thiết hơn 70km về phía Bắc.

ĐƯỜNG ĐI DINH THẦY THÍM

• Từ trung tâm thị xã Lagi, du khách đi theo tuyến đường Lê Lợi - Huỳnh Thúc Kháng - Tô Hiệu  - CMT8 - Hùng Vương ra đến Lý Thái Tổ, tiếp tục thẳng hướng đến ngã tư gặp đường Ngô Đức Tốn thì rẽ trái, đi đến ngã tư thứ hai thì rẽ phải là đến được với dinh Thầy Thím.
• Nếu đi từ TP. Phan Thiết, bạn đi vào quốc lộ 1A hướng về TPHCM, chạy khoảng 50km đến ngã ba giao với đường tỉnh 712 thì quẹo trái, thẳng hướng tuyến đường DT712 - Lê Thánh Tôn (đường DT709) - Lý Thái Tổ cho đến khi gặp ngã ba chùa Quảng Hương thì quẹo phải vào. Tiếp tục đi thẳng cho đến khi gặp Dinh Thầy Thím nằm bên tay phải.

REVIEW CHI TIẾT DINH THẦY THÍM

LỊCH SỬ LÂU ĐỜI

Dinh Thầy Thím Lagi có một lịch sử lâu đời ở mảnh đất Bình Thuận. Dinh được xây dựng vào năm Tự Đức thứ 32 tức ngày 25/12/1879 (DL) đến nay đã tồn tại hơn 140 năm, để tưởng nhớ hai vị đạo sĩ "Thầy - Thím" đã có công kiến lập nên vùng đất Tam Tân (Tân Ngươn, Tân Quý, Tân Hải) tiền thân của xã Tân Tiến ngày nay. Đến đời vua Thành Thái năm 1906, hai vị này được phong thành: "Chí Đức Tiên Sinh" và "Chí Đức nương nương Tôn Thần". Kể từ đó trở đi, hằng năm người dân vẫn thường tổ chức lễ hội lớn để tôn vinh hai người, chi tiết bạn có thể xem ở phần lễ hội. Dinh đã trải qua nhiều đợt tôn tạo, trùng tu nhưng vẫn giữ được đáng kể kiến trúc thời xưa.

Dinh Thầy Thím đã được Bộ Văn hóa và Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích Kiến trúc - Nghệ thuật cấp Quốc gia theo ngày 27/9/1997.
 

NÉT KIẾN TRÚC ĐẶC SẮC

Tọa lạc trên khu đất được bao bọc bởi bức tường hình thang có chu vi khoảng 600m, tức diện tích khoảng 0,1ha bao gồm nhiều quần thể kiến trúc khác nhau. Để đến được với cổng dinh, bạn phải đi qua một khu vườn cây xanh, tỏa bóng quanh năm khiến không khí càng trở nên thanh tịnh, nhẹ nhàng. Từ ngoài vào trong ta dễ dàng bắt gặp kiểu kiến trúc đình làng thời nhà Nguyễn. Đầu tiên là cổng tam quan truyền thống, được chạm trổ 2 con rồng đối xứng nhau, bên trên là mái ngói uốn cong như đình chùa thời xưa, phía trước khắc chữ Dinh Thầy Thím, phía sau đề chữ "Giáp Tuất Niên", chứng tỏ cổng này được xây dựng, trùng tu sau vào năm 1994.

Đi vào trong ta thấy một số công trình tương tự như võ ca, chính điện, nhà tiền hiền,...Đặc biệt bức bình phong nổi bật với hình con nghê (sư tử thiêng) truyền thống thời nhà Nguyễn ở mặt ngoài và con rồng ở mặt trong, hiện thân cho sự tối cao, quyền uy. Hai bên là hai con hổ trắng và đen hướng mặt vào chính điện, theo truyền thuyết là hai đệ tử thân tín của Thầy Thím.

Tiến vào phần chính điện, ta bắt gặp bàn thờ bày trí giống như các đình làng khác ở Việt Nam bao gồm các bàn thờ tiền hiền - hậu hiền, tiền hậu vàng, chúa cậu, cô bà, tả ban âm binh, hữu ban chư đông tướng, quan cờ quan địa. Đi ra bên ngoài, phía bên trái chính điện là Miếu Ông Hổ, bên trái là Miếu Thành Hoàng. Ngoài ra, dinh còn có phòng truyền thống lưu giữ các hiện vật liên quan đến Thầy Thím và một tấm bia lớn kể về sự tích dinh Thầy Thím.

Tuy xây dựng theo lối kiến trúc cung đình trang nghiêm nhưng khi vào bên trong lại tạo ra một cảm giác gần gũi giản dị như con người của Thầy - Thím. Khi đi du lịch Lagi thì bạn không thể bỏ qua việc chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của dinh này.
 

TRUYỀN THUYẾT VỀ DINH THẦY THÍM

Ngày xưa, ở tỉnh Quảng Nam có đạo sĩ giàu lòng nhân ái, võ thuật hơn người rất được dân làng mến mộ. Vì bị nhà Vua xét xử oan ức nên đạo sĩ cùng vợ phiêu dạt vào phương Nam lánh nạn. Tam Tân, một làng quê xa xôi và trù phủ trở thành nơi dừng chân cuối cùng của vợ chồng đạo sĩ. Và cũng từ đây những truyền thuyết, đức độ của đạo sĩ được hết lòng ca ngợi, dân làng Tam Tân thân thiết gọi vợ chồng đạo sĩ là Thầy - Thím.
Thầy sinh vào những năm đầu của triều Gia Long, Thầy cần mẫn dùi mài kinh sử, tầm sư học đạo, nuôi chí giúp đời nhưng chưa thành thì cha mẹ qua đời. Làng quê Thầy - Thím nhiều năm liền hạn hán, mất mùa, đói kém, Thầy lập đàn khẩn nguyện, trời đang trong xanh bổng sấm chuyển mưa như trút nước, cỏ cây hồi sinh. Từ đó, Thầy nổi danh một đạo sĩ có tài dùng phép thuật của mình để cứu giúp dân lành. Trong ngày hội đầu năm, dân làng mơ ước có một ngôi đình khang trang để thờ phụng Thành Hoàng. Như cảm thông với nỗi khát khao của những tấm lòng thành kính với thần linh, đêm hôm ấy gió mưa dữ dội báo trước một điềm lạ. Quả nhiên, khi trời yên, đất lặng, moi người thấy ngôi đình mới toạ lạc ngay giữa làng. Dân làng vui mừng chưa được bao lâu thì làng bên trống giục liên hồi, cấp báo về triều tố cáo Thầy dùng phép đánh cắp đình, âm mưu gây bạo loạn. Nhà vua liền nghiêm trị ban án Tam ban triều đỉnh cho thầy (xử trảm, uống thuốc độc hoặc tự thắt cổ). Thế là Thầy chọn hình thức sau cùng, kỳ lạ thay khi tấm lụa đào đến tay Thấy bỗng trở nên có sức sống kỳ lạ, lụa biển thành rồng nâng Thầy và Thím bay bổng lên không trung. Khi bay qua quê nhà, Thím còn làm rơi xuống chiếc hài như một lời nhắn thưa từ biệt, rồi lụa rồng bay về phương Nam.

Thầy - Thím đến cư ngụ tại làng Tam Tân làm nghề đốn củi, chữa bệnh giúp người sau chuyển vào rừng sâu gần Bàu Cái và nhận đóng thuyền cho ngư dân, nhưng kỳ lạ là tiếng đục đẽo cả ngày lẫn đêm nhưng người ta không bao giờ thấy được người giúp việc cho thầy.
Một ngày mùa thu, được tin Thầy - Thím qua đời dân làng vội vã vào thì thấy hai ngôi mộ bằng cát trắng phau được thú dữ vun đắp ở gần nơi Thầy - Thím tạ thế, Hàng năm, cứ đến mùng 05 tháng Giêng âm lịch, thấy có đôi Bạch Hắc Hổ thường xuyên về tảo mộ, phủ phục canh gác cho ngôi mộ, Khi Bạch Hắc Hổ qua đời, dân làng an táng ngay sau ngôi mộ Thầy Thím để tường nhớ hai con vật tận trung với người, Tỏ lòng nhớ ơn công đức Thầy - Thím, nhân dân chung sức lập đền thờ ở khu rừng Bàu Cái. Ngày 15/9 âm lịch hàng năm là ngày lễ Tế Thu Thầy - Thím, qua khói hương, trong tiếng chuông trầm mặc, nghĩa cử Thầy - Thim vẫn được dân gian lưu truyền. Thế nên đến đời Thành Thái thứ 18, nhà Vua đã xem lại án xử trước đây và ban sắc phong cho Thầy - Thím là "Chí Đức Tiên sinh, Chí Đức Nương Nương Tôn Thần".

Qua câu chuyện này, ta thấy được ý nghĩa nhân văn đằng sau đó, đề cao nghĩa cử cao đẹp, tinh thần tương thân tương ái, đạo lý, công bằng và bác ái trong xã hội như là một truyền thống tốt đẹp cho thế hệ trẻ noi gương về sau.
 

LỄ HỘI DINH THẦY THÍM

• Lễ Tảo Mộ diễn ra vào 5/1 AL
• Lễ Tế Thu vào ngày 14 -16/9 AL

Lễ hội được tổ chức trong không gian văn hóa đặc trưng, đậm nét dân gian với nhiều hoạt động đặc sắc. Phần lễ là một chuỗi các nghi thức truyền thống như: lễ nghinh Thần, rước sắc phong, lễ nhập điện an vị, thỉnh thực, giỗ Tiền Hiền và cúng binh gia… Để tạo sân chơi cho du khách, phần hội gồm các trò chơi dân gian đậm nét xứ biển như: Trò chơi khiêng thúng ra khơi, hội thi gánh cá, đan lưới, kéo co… Ngoài ra, lễ hội còn diễn ra các hoạt động giao lưu văn hóa, ca nhạc tạp kỹ và trưng bày hình ảnh về sự tích Thầy Thím. Đây được xem là một trong những lễ hội lớn nhất ở Bình Thuận nói riêng và vùng Nam Trung Bộ nói chung.

Nếu muốn tham khảo chương trình tham quan Dinh Thầy Thím bạn có thể tìm hiểu thêm tại đây: Tour Lagi 2 ngày 1 đêm
(bài viết được dựa trên hồ sơ khoa học về di tích lịch sử văn hóa Dinh Thầy Thím của sở VHTT&DL Bình Thuận)